Bij spiertrekkingen (fasciculaties) trekken je spieren onwillekeurig samen, zonder dat je een ledemaat beweegt. De spiertrekkingen kunnen zich overal in je lichaam voordoen, maar meestal voel je ze in je armen, benen of gezicht (bijv. trillend ooglid).
Spiertrekkingen zijn vaak onschuldig, maar ze kunnen ook een symptoom zijn van een neurologische aandoening. Enkele bekende voorbeelden hiervan zijn het benigne fasculatiesyndroom (BFS) en amyotrofische laterale sclerose (ALS).
Zoals ik eerder beschreef trekken bij spiertrekkingen je spieren lokaal onwillekeurig samen. Zonder dat je een ledemaat beweegt en deze spiertrekking is mogelijk zichtbaar onder de huid. Een bekend voorbeeld is de trekkende kuit na hardlopen. Een spiertrekking kan zichtbaar zijn onder de huid en meestal zorgt een bewuste beweging van de betreffende spier ervoor dat de fasciculaties (kleine spiertrekking) onmiddellijk stoppen maar ze kunnen terugkeren zodra de spier weer in rust is, bijvoorbeeld als je in bed ligt.
Spiertrekkingen of spiertrillingen hebben te maken met kleine spiercontracties in het lichaam. Je spieren bestaan uit spiervezels en zenuwvezels. Zenuwen kunnen die spieren prikkelen tot samentrekken. Stimulatie of beschadiging van een zenuw kan ertoe leiden dat je spiervezels gaan trillen. De meeste spiertrillingen blijven onopgemerkt en zijn alleen bij uitzondering reden tot bezorgdheid.
Veelvoorkomende oorzaken van spiertrekkingen
Er zijn verschillende omstandigheden die spiertrekkingen kunnen veroorzaken. Lichte spiertrekkingen zijn meestal het gevolg van minder ernstige, leefstijl gerelateerde oorzaken. Meer heftige spiertrekkingen zijn echter vaak het gevolg van een ernstige aandoening. Mogelijke oorzaken van spiertrekkingen zijn onder meer;
- Lichamelijke activiteit
Trekkingen kunnen optreden na lichamelijke activiteit doordat tijdens inspanningen met hoge intensiteit zich melkzuurvorming in de spieren vormt. Het is meestal van invloed op de armen, benen en rug. Na een zwaardere looptraining waarbij je langer of sneller dan gewend je spieren hebt belast kun je last krijgen van deze trillingen. Vaak zijn ze een voorbode van kramp (In rust/vaak ‘s nachts) en waarschuwen ze dus ook voor kwetsbaarheid voor blessures. De spier is namelijk overmatig gespannen en heeft moeite met het herstel. Je bent dus ook gevoeliger voor spierscheuringen en andere langdurigere spierellende…. - Stress en angst
Spiertrekkingen veroorzaakt door stress en angst worden vaak een tic of zenuwtrek genoemd. Het kan zich voordoen in elke spier van het lichaam. Fasciculatie komt ook vaak voor tijdens een rustperiode na aanhoudende stress en deze wordt veroorzaakt door onbewust gespannen spieren. - Cafeïne
Het consumeren van te veel cafeïne (in koffie en energiedrankjes) en andere stimulerende middelen kan ertoe leiden dat spieren in een deel van het lichaam gaan trillen. Je kunt er bijvoorbeeld een trillende lip van krijgen. - Voedingstekort
Tekorten aan bepaalde voedingsstoffen kunnen spierspasmen veroorzaken, vooral in de oogleden, de kuiten en de handen. Veelvoorkomende soorten voedingstekorten zijn vitamine D-tekort, vitamine B-tekort, magnesiumtekort en calciumgebrek. - Tekort aan magnesium
Een ontoereikende inname van magnesium kan fasciculaties veroorzaken, vooral na een magnesiumverlies als gevolg van ernstige diarree. Overmatige inspanning (zwaardere training) en zwaar alcoholgebruik zijn ook risicofactoren voor magnesiumverlies. De behandeling van een tekort bestaat uit een verhoogde inname van magnesium uit voedingsbronnen zoals noten (vooral amandelen), bananen en spinazie. Magnesiumsupplementen of farmaceutische magnesiumpreparaten kunnen ook worden ingenomen. Te veel magnesium kan echter diarree veroorzaken, resulterend in uitdroging en verlies van voedingsstoffen (inclusief magnesium zelf, leidend tot een netto verlies, in plaats van winst). Magnesiumsupplementen moeten tijdens de maaltijd worden ingenomen, en niet op een lege maag. - Uitdroging
Uitdroging of dehydratie kan spiercontractie en spiertrekkingen veroorzaken, vooral in de grotere spieren van het lichaam. Deze omvatten de benen, armen en romp. - Nicotine
Nicotine in sigaretten en andere tabaksproducten kan spiertrekkingen veroorzaken, vooral in de benen. - Oogirritatie
Spierspasmen kunnen optreden in het ooglid (trillend ooglid) of in het gebied rond het oog wanneer het ooglid of het oppervlak rond het oog geïrriteerd is en of zwaar vermoeid.
Spiertrekkingen als bijwerking van medicijnen
Bijwerkingen op bepaalde geneesmiddelen, waaronder corticosteroïden en oestrogeenpillen, kunnen spierspasmen veroorzaken. Ook kan het als naeffect blijven na behandeling met chemotherapie na kanker. Het trillen kan zich voordoen in de handen, armen of benen.
Hoewel de meeste spiertrekkingen het gevolg zijn van relatief onschuldige factoren, kunnen sommige spierkrampen worden veroorzaakt door meer ernstige oorzaken. Deze aandoeningen zijn vaak gerelateerd aan problemen met het zenuwstelsel, waaronder de hersenen en het ruggenmerg. Het gaat om aandoeningen die de zenuwen die verbonden zijn met je spieren kunnen beschadigen, wat kan leiden tot spiertrekkingen. Bij aanblijvende klachten ondanks rust en hydratie en voedingssupplementen aanpassing en uitsluiten andere bovenstaande oorzaken is contact opnemen met arts verstandig.
Dit artikel is ook verschenen in de ProRun.